"Udlot sa Gipanamastamasang Pagbati"

Usa ako ka ordinaryong linalang

nahigugma sa usa ka minugna nga hilabihan

sa tibook kinabuhi siya lamang ang gihalaran

usa sa kahangturan ako sya nga ampingan.

Ang among panag-uban walay kinutuban

ug nga kaming duha ang sa katapusan manag-uban

ang tanan ko nga kabtangan sa iya lamang gitugyan

ug nanumpa kami nga dili na mulingi pa sa uban

Pero nagdahum ako nga walay katapusan ang tanan

nagtoo nga perpekto na ang among panag-uban

wala damha nga ang gamay nga panag-away

maoy maka patay sa gugma namo nga tunhay

Paingon ko ba ug dili sya matintal

nga sa akoa lamang ang iyang pagmahal

tungod kay nakakita sya ug usa ka linalang

ug sa kalit ak gibiyaan na lang

Nahibulong ako ug dako nganong sa ingon ka sayon sya nipalayo

ang tanan sa kaniya gihatag naman nako

dili ko man gani sya mahimong dagmalan

tungod kay sama sya sa usa ka brilyante nga ako gayod  giampingan

Wala ako makahibalo ug unsa ang nakita sa maong tawo

sa pamatasan dili man unta kini husto

usa ka tawo nga barumbado

ug dili gayod angayan para kaniya nga edukado

Sama sa kandila ako inanay nga naupos sa kasakit

ang dughan ko gilangkat ug gisamaran sa hingpit

pagbati nga iya lamang gipanamastamasan

usa sya ka linalang nga tikasan ug walay batasan

Kahapdos sa galamhan ang gibati ko sa matag karon ug unya

daw nawala ako sa panumduman nga siya mibiya

iya gayod akong gipasakitan ug taman

gipasagdan nga maghilak sa hilabihan

Pipila usab ka higayon ko nga masud-ong

ang dakong panghitabo sa akong kaugalingon

nagtoo ako nga dili ko kadto malapsan pa

tungod kay tumang paghigugma gayod akong gibati niadtong bayhana

Apan karon naka antigo na ako

sa mga panaad dili gayod magpatonto

gugma dili angayan ihatag tibook porsento

kay wala ikaw makahibalo kung sya na ba ang para kanimo

Ug karon ang gipanamastamasang pagbati nangudlot

kasingkasing kinahanglan dili na mahimong alaot

nakat-on na ako sa sobrang kahapdos

niadtong nahimo akong walay pulos

Ang udlot sa gipanamastamasang pagbati

sa dughan ko na karon naghari

kini ang igong sumbanan aron dili na ako mahimo pa nga kabuangan

sa mga linalang nga walay baruganan

Kining maong udlot nga magtudlo kanako

aron dili na gayod magpatonto

nakat-on na ako sa husto

kon unsaon pagmahal ug insakto

Ang udlot sa gipanamastamasan ko nga pagbati

mahimong modako ug mutubo pagdali

sa dili madugay mahimo na kining usa ka hingpit nga dahon

dahon nga mag silbing muhupay sa panahon

Ang maong dahon mahimong malarag karon

o dili ba malaya ug kini sa kalit mahagbong

mao usab kana ang panahon nga sa hingpit akong maangkon

ang tunhay ug tinud-anay nga gugmang gipangandoy ko karon

"Mga Panumpa Mo nga Bakak sa Dughan Ko Misamad"

sa matag takna nga ako mag-inusara

kanunay mag duwa-duwa sa akong huna-huna

ang handurawan nga gisaw-an tang duha

sa dihang tim-os pa ang panag-uban ta

ang mga pasalig ug panumpa mo

nga ako unungan hantod sa kahangturan

sa kanunay ako gayod nga mahinumduman

sa ka dakong pagdahum misalig ako nga ikaw mubalik

ug ako paga-ubanan sa dalan sa akong kalampusan

wala ko panumbalinga ang mahimong mahitabo sa umaabot damlag

tungod kay ang mga pasalig mo ug panumpa naghatag kanako ug kahayag

kahayag nga maga dan-ag sa dalan sa akong kalampusan

ug nga kitang duha maga-uban sa walay katapusan

apan sa wala ko damha

nga luyo sa mga pasalig mo ug mga panumpa

anaay nagpahipi nga dakong bakak

nga inanay nga nagpadugo sa akong dughan

gigarasan mo ug gisamaran ang gugma

nga ikaw lamang ang gitagan-an

ug karon tungod sa mga panumpa mo nga bakak sa sa dughan ko misamad

nahimong tig-a kining pagbati nga sa kaniadto puno sa pagmahal

gigisian mo gayod ug dako ug gipasagdan

nga magdugo ang dughan ko nga nagsubo

sa matag higayon nga ikaw akong handumon

dili gayod nako malikayan ang muhilak ug taman

tungod sa kasakit nga hilabihan

pagbati nga walay sama kahapdos ug kasakit

tungod sa mga panumpa mo nga bakak nga sa dughan ko misamad

tinood nga ang panahon muhupay sa kasakit nga gibati ko karon

apan ang uwat sa samad nga gihimo mo dili gayod mapapas

sa kanunay nahipatik na niining hunahuna ug kalag

nga sa maka usang higayon ikaw nanumpa ug bakak nga sa dughan ko misamad...

(pahinungod sa usa ka higala nga ang dughan gisamaran... )

"HINGINLI ANG NAGTUGAW NING DUGHAN"

Makadaghan na usab akong nakasala

Inanay'ng gibugto ko ang bagon nga naghigot sa duha ta ka gugma

Sa walay pagpanuko mipaantos ako kanimo

Wala panumbalinga ang kasakit nga bation mo sa panahon nga magtinunto ako

Dili ko buot nga ikaw sakiton, dagmalan o pasakitan

Usa lamang ako ka tawo, makasala ug dali nga maanod sa bul-og sa sala sa kalibutan

Dili ko gayod mapugngan

Ang mga samokan sa duha ta ka dughan

Busa hangyo ko lang kanimo pinalangga

Hinginli ang nagtugaw ning dughan

Tudloi ako sa insakto

Pahimangnoi ug tagai ug bili

Sa mga sayop nga nahimo paningli ako

Ug andam ko nga bayaran

Ang tanan ko nga kasaypanan

Hinginli ang nagtugaw ning dughan

Ug saari nga sa katapusan kitang duha ang magauban

Iumol ako sa maayo nga gugma mo

Pakganga ako sa mga kabuang nga himoon ko

Ug tangtanga ang mga lama sa gugma tang duha

Pasayloa ako sa wala pag-atiman kanimo

Sa wala pagpalambo sa duha ta ka gugma

Pasayloa ako nga sa kaguol ako kang gilumsan

Gipasagdan nga masakitan ug mohilak na lang

Sabta na lang kining tawo nga walay kalibutan

Unsaon pagdala ang duha ta ka gugma

Busa hinginli ang nagtugaw ning dughan

Ug ligoa sa gugma mo nga sarang tin-awa

Kining nagkalapok ko nga gugma

Tungod sa pagpasagad ug sa pagpaanod sa kalibutanong kasal-anan...

(Tintasyon palayo.....   June 30, 2002)

"TAN-AWA"

tan-awa ra gud didto!

aligre gayod sila kaayo

bisan kalisod maoy gisagubang sa ilang baryo

apan wala gayod sila makalimot ug katawa pag maayo...

tan-awa si manang!

nangunot na ang agtang

nangalarot na ang mga bag-ang

apan nindot gihapon ug kinataw-an

mura ug sa problema wala maapetuhan

bisan namaligya ra na sya ug mais sa kadalanan

apan kontento ra gayod na sya sa iyang kinitaan..

tan-awa si Lolo!

tigulang na kaayo..

pero mukatawa gihapon ug todo

lagsik pa ug hinarbaho  kaayo

sa tibook niyang kinabuhi wala ra ba na sya muagi ug pagka asenso

pangahoy ra gayod na iyang gusto

kay lagi sa maong trabaho lawas nya ma ehersisyo ug husto....

tan-awa si tatay niya!

pwerteng katawaa sa nabuhat nya..

dili ra ba lalim ang managat adlaw-adlaw

aron anaa la'y makaon sa panimalay

tibook adlaw gisagubang gyod nya ang kainit nga hilabihan

sa kadagatan nanimpalad nga anaay makit-an

bisan lamang gamay nga ikasud-an

ug ikapahuman sa nagtungha nga kamagwangan...

tan-awa usab si nanay nya!

nag sige ug kuso-kuso, apan nag sige ug katawa

wala ba kaha na sya kapuya

sa labada nga pwerteng daghana

sud-unga ra gud mga kamot niya

mura na intawon na ug liha nga pwerteng garang-garanga

nanagko na intawon ang mga bukton ug palo-palo

aron lamang muputi ug husto ang nilabhan nya'ng nagtipun-og

bilib gayod ko sa iyang nanay

naningkamot gayod kanunay

aron makatabang sa iyang tatay

sa kinabuhi niyang nagkagidlay...

lingi ra gud sa tuo!

kinsa ang imong nakita didto

dili siguro sa makatuo

oo! si dodong ka na nga potot kaayo

otso anyos pa intawon iyang pangidaron

apan hanas na kaayo sa gingbuhaton

sa pagkakaron niundang sa pagtuon

kay lagi kamagwangan usa ang pahumanon

maong sa ingon nga pangidaron

nanarbaho na intawon si dodong...

lingi ra gud sa wala!

tan-awa sa imoha kana sila mukatawa

hagwaa na lang nang mga bataa

kay sa kalisod wala pa gyod na sila makaila

ilang mama sige lang ug labada

ilang papa naniguro'g pangita ug kwarta

sabta na lang kung ingon-ana sila ka bulingita

kay dili gyod makaakatar ang ginikanan nila

unsa kahang kahimtang ang mahiaguman nila

mo asenso na ba kaha ang ginikanan nila

o sa maong kinabuhi sila gihapon nag-agwanta

huwat sa gud usa!

aduna ka bay bag-ong nakita?

tan-awa ra gud nang babaye nga nikuha sa bata

mao ba kaha nang kamagwangan nila nga nagtungha

nganong sa tan-aw mo gikapoy man ka na siay?

nag baktas ra siguro gikan sa eskwelahan nila...

pero dili ra baya kana ang akong ibalita

kay kana sya wala lamang kay nagtungha

nagtrabaho usab aron anaay ikatabang sa iyang ginikanan

nangamo intawon na siya sa usa ka inilang abogado

bisan sweldo gamay ra kaayo

apan giagwanta ra intawon niya pagmaayo

aron lamang makatabang sa mga gasto

aron sya makahuman ug makab-ot iyang damgo...

apan hangad ra gud sa ibabaw!

aduna ka bay nalantaw?

di ba kasilak ra gayod sa adlaw..

mao ka na ang gusto nakong ipahibaw

nga bisan sa kalisod anaa gayod kahayag nga masagubang

mentras anaa pa'y igong kusog nga ikasukol

bisan sa kalisod nga nahiaguman

anaa gihapo'y paglaum nga giandam sa kahitas-an

kon maningkamot lang gayod ug dili magtinapulan ug magbinuang....

tan-awa kanang pamilyaha!

mo bilib ka ba kanila?

bisan sa kalisod

makahimo gihapon sila pagkatawa!

mga pipila ka tuig sukad karon

kon sila imong balikon

mahimong dakong kausan gayod imong masud-ong

Tan-awa!!!

(March 20, 2002.... pagsud-ong sa pamilya sa kawad-on)

"Ambot lang sa langaw"

(kinutlo sa usa ka obserbasyon sa mga managtiayon nga sa ka saputon na ulipon).....

Wala gayod ako makasabot sa gipakita mong pag sapot-sapot

Ang dagway mo nga anindot karon wala nay sama ka maot

Unsa man diay ang kasaypanan ko nga nasuko ka man kanako

Aduna ba ako'y nahimong kasaypanan nga ako imo mang mug-utan?

Hahay! pagkawala mo gayo'y buot

Gipakatawo ka man gud nga mabaw ug lubot

Ambot lang sa langaw kon unsaon ko ikaw paglingaw

Aron ang gubot mo nga huna-huna mahimong tin-aw

Gibuhat ko na ang tanan, gikan sa dila padulong sa tiilan

Gigasto ko na ang tanan, hasta ang akong kuan sa kinailadman

Aron lang mapamatuod kanimo nga ako walay gihimong milagro

 Ug ang imong kabuang bunga ra sa imong pagkaluoran..

Unsa may gusto mo nga buhaton ko? aron mutingog ka kanako..

Sawmon ko ba ang kinalawman nga lawod?

Ug pugngan ko ang makusog nga paghampas sa balod?

O tungason ko ang hilabihang kataas nga bukid sa "Mt. Everest"

Aron ipakita kanimo ang akong pagka "Herculis"

Tug-ani ako saputon ko nga pinalangga ang angay ko nga ipakita

Kay karon dayon akong buhaton para lang mawagtang imong pagka saputon

Ambot lang lagi sa langaw nganong ingon ana ka man ka amaw

Maypa ikaw mamatay aron sa minteryo ikaw mupahulay "tibway"....

"pagbati'ng ahat sa dalagang igat"

katorsi anyos pa lang si inday

apan maayo nang mo kiay-kiay

sa mga ulitawo gikahimut-an siya kanunay

bisan dumadaga pa lang si inday

sa mga batan-on siya muipon

bisan wala magkaparihas ilang mga pangidaron

buluhaton sa usa ka hingpit nga dalaga iya nga himoon

kay lagi gusto nga makat-on sa buhat nga pang batan-on

kon ugaling manlakaw na sila

si inday ra gayod ang walay lalaking kapareha

ang tanan niyang barkada isig bira

sa mga trato nilang batan-on usab sama kanila

si inday gusto mo eksperensya

kon unsa ba gayod nang binata nga gugma

gusto niyang hatagan ug higayon ang kaugalingon

sa pag lingaw-lingaw pinaagi sa relasyon nga dili makatarunganon

tungod lagi sa iyang pagkasuyaon

gihagit niya iyang kaugalingon

aron sya makabaton ug trato nga batan-on

kinahanglan nga ibakak ang iyang pangidaron

wala panumbalinga ni inday ang sunod nga mahitabo

ang maka trato ug dali mao ra gayod ang iyang gusto

bisan sa pangidaron dili pa siya husto

ug sa maong mga butang wala pa sya makahibalo

gitumanan gayod ni inday ang iyang gusto

naka kaplag siya ug usa ka ulitawo nga iyang na trato

sa walay pagpanuko iya dayon kining gipatoo

nga gibati usab niya ang gugma sa maong ulitawo

ang wala mahibaloi ni inday nga siya gitunto lang diay

sa mga mahait nga mga pulong siya gipasakay

mga saad nga sa dughan ni inday makalipay

kaniya gihalad gayod kunuhay

ug tuod man sa maong pagbati si inday nalumay

adlaw-adlaw sya kuno gibayaw sa kalipay

panag-uban nila kanunay daw bulawan kang inday

kay lagi maoy makahupay sa iyang kalaay

sa wala magdugay gibati ni inday ge seryoso kunuhay

apan ang tumong sa maong ulitawo ang makadamang ra diay

ang pagkuha sa pagka babay ug kaputli ni inday

nga sa panag-iya ni inday nakapusgay

ug tuod man si inday dali nga mituman

mitoo nga siya ra ang gitagan-an sa gugmang tikasan

si inday kaniya gitugyan na ang tanan

bisan kasakit iya kining gipasagdan ug gitagamtam

kay sa ilang gibuhat siya man sad gilamian

ug tungod sa maong ahat nga pagbati

si inday karon nawala na ang ka putli

ang gituhuan niyang gugma nga tinud-anay

nag hatod lang kaniya sa kinabuhi nga giatay

tiyan ni inday karon niburos

sa bata nga pangidaron siya nahimong walay pulos

pagmahay ang nag hari karon ni inday

nganong sa ahat nga pagbati sya misulay

si inday sayo nga nahimong nanay

sa ahat nga pagbati sya nalumay

kinabuhi niya wala na ma tunhay

kay lagi nagpadala sa pagbati nga ahat sa dalagang igat!

"PANGAGHO"

sa pangagho ko na lang itugyan ang tanan

mga problema ug kasakit nga hilabihan

sa pangagho akong nakaplagan

diyotay nga kausaban sa gibati nga hilabihan

ang mga kasikas ug kasakit sa kinabuhi

mahimong mawala sa makadali

ginhawa lang ug lawom ug inanay nga pabulhuton

ang tumang kahapdos sa baba paagion

ang mga aligotgot ug nagpungasi nga pagbati

mahimong makuhaan sa kadali

ipangagho lang sa makadiyot

muhupay dayon ang gibating kalagot

niining kalibutan sa mga buhing mahipuslanon

ang pagkaaron-ingnon usa ka galamiton

paglimbong sa gibati mahimong maangkon

kon imo lang ipangagho kini sa dayon

sa pangagho mahimong makuhaan

mga problemang gipas-an pwede usa ibutang

sa daplin pwede ikaw mo tikangkang

pangagho na lang ug mahupay kanang maong kahapdos sa dughan

pulong pa sa katiguwangan kaniadto

kon ikaw nawala sa hunahuna nga insakto

tungod sa gibuwagan ka sa imong trato

pungko lang sa daplin ug dayon pangagho

kon ikaw nagmasulub-on tungod sa ka pordoy

ayaw gayod ikawang imong mga pangandoy

pangagho ug lawom ug isaad sa kaugalingon

kab-uton tanan nga gitinguha aron maharuhay sa dayon

kung sa pagpanlimbasog ikaw napakyas

sa kinabuhing uyamot ayaw dayon pag-ikyas

hunahunaa lamang nga sa kadako ikaw mapuslan

pangagho lamang ug dayon atubanga imong kalampusan

sa pangagho ako nakat-on ug sakto

sa pagpanlimbasog sa kinabuhi pag maayo

kaniadto kontento na ako nga maghinuktok

apan karon ipangagho ko na lang dayon kalimot

sa panahon sa imong pag-inusara

ang gibati dili mo karon maila

pangagho lamang sa maka lima

ug ang kaligdong sa pangisip ang atimana

sa pangagho ikaw na lang mudangop

ayaw pag tinalawan, hinoon pagbaton ug kaisog

sukol gayod sa lumba sa kinabuhi

pangagho lang ug ayaw gayud pa pildi

sa imong pagpakabana sa kaugalingon

diha ikaw makakat-on sa kalipay  sa ingon

kon ikaw madagma sa imong pagpadayon

pangagho lang ug dayon ingon...

"kining tanan akong maangkon"